Su dağıtım şebekelerinde hidrolik dengenin kurulması, sistem verimi için oldukça önemlidir. Basınç Düşürücü Vanalar, yüksek giriş basıncını, talep edilen sabit çıkış basıncına düşürerek bu verimin yükselmesini sağlayan vanalardır. Bu vanalar, şebeke verimi üzerinde oldukça etkili olduğu gibi, su şebekelerinde en çok kullanılan kontrol vanalarıdır.
UYGULAMA
• Sistemdeki talep ve giriş basıncındaki değişimlere bak maksızın basınç düşürme,
• Debi ve su kaçaklarının azaltılması,
• Kavitasyonun zararlı etkilerinden korunma,
• Vana açma ve kapatma sesinin azaltılması,
• Boru patlamalarını engelleme,
• Şebeke bakım maliyetlerinin azaltılması.
ÖZELLİKLER
Basınç Düşürücü Kontrol Vanaları,
• Şebeke basıncı ile çalışmakta olup harici enerjiye ihtiyaç duymazlar.
• Aktüatör sayesinde vanayı hattan sökmeden kolaylıkla bakım yapılabilir.
• Darbesiz vana tepkisine ve korumalı diyaframa sahiptir.
• Y gövde tasarımı sayesinde yarı doğrusal akışa ve düşük basınç kayıplarına sahiptir.
• Opsiyonel V-port klape ile düşük debilerde bile kararlı şekilde çalışır.
ÖZELLİKLER
• Selenoid Kontrol
• Çekvalf Özelliği
• Selenoid Kontrol ve Çekvalf Özelliği
• Hassas Pilot
• Acil Durum Basınç Düşürücü Vana
• Çıkış Basıncı Korumalı
• Elektrikli Çok Seviyeli Ayar Seçmeli
• 4R Tip Elektronik Çok Seviyeli Çıkış Basıncı Ayartı
• 4T Tip elektronik Çok Seviyeli Ayarlı
• Elektronik Basınç Düşürücü Vana
ÇALIŞMA PRENSİBİ
1. Vana çıkış basıncı, pilot ile tanımlanan değerin üzerine yükselir:
a) İğneli Vana [1], vananın üst haznesine [2] su girişini sağlar ve pilot [3], vananın çıkış basıncını hisseder.
b) Pilot, şebekedeki basınç yükselmesini hissederek hare kete geçer ve vananın üst haznesindeki basıncın yüksel mesine neden olur.
c) Üst haznede yükselen basınç, diyaframı aşağı yönde iter ve vananın çıkış basıncını pilot ile tanımlanan değere indirir.
2. Vana çıkış basıncı, pilot ile tanımlanan değerin altına iner:
a) Pilot, düşük çıkış basıncını hissederek vananın üst haz nesinde birikmiş olan basıncı tahliye eder.
b) Kontrol vanası açılarak, vana çıkış basıncının pilot değerine yükselmesine yol açar.
c) Küresel Vana [4], ana kontrol vanasının manüel olarak kapanmasını sağlar.
UYGULAMA Şehir Şebekeleri için Basınç Düşürücü Sistemler Coğrafi topografya, uzaklık, talep miktarları, enerji mali yetleri ve rezervuar kapasitesi gibi parametreler dikkate alınarak tasarlanan şehir şebekeleri, farklı basınç alanları gerektirmektedir.
Konutlara ve rezervuara pompalama yapılan bir sistemde basınç, konutlar için yüksek gelmektedir. İşte bu nedenle, konut hattının önüne basınç düşürücü bir vana monte edilerek basınç, konutların kullanabileceği seviyelere indirilir.
Yüksek Katlı Binalarda Basınç Düşürücü Sistemler Yüksek katlı binalar için tasarlanan su şebekeleri, oldukça farklı ihtiyaçlar gerektirebilir:
• Genellikle binaya su pompalayan tek bir hat vardır ve suyun kesilmesi kabul edile meyecek bir durumdur.
• Vanalar, herhangi bir arıza durumunda suyun vereceği zararın, oldukça maliyetli olacağı yerlerde bulunmaktadır.
• Basınç düşürücü sistemler genellikle prestijli konut veya ofislerin yakınında bulunmaktadır ve bu vanaların oluşturacağı gürültü ve bakım aktiviteleri hoş karşılanmamaktadır.
• Binanın alt katlarındaki hatlar, üst katlara göre daha fazla basınç altında bulunmaktadır. Fakat binanın tüm katlarında basınç sabit tutulmalıdır. Bu sebeple alt katlara yerleştirilen basınç düşürücü vanalar, büyük basınç farklarıyla baş etmek zorundadır.
Basınç Düşürücü Vanaları, tüm bu ihtiyaçları karşılamak için tasarlanmıştır.
[A] Yüksek kat basınç düşürücü sistemi
[B] Alçak kat basınç düşürücü sistemi
[C] Bodrum rezervuar seviye kontrol sistemi
[D] Çatı rezervuarı seviye kontrol sistemi
[E] İçme suyu pompalama sistemi
[F] Yangın koruma pompalama sistemi
[G] Yüksek kat pompalama sistemi
Basınç Sabitleme / Relief Vanaları, yedi fonksiyon gerçekleştirmek için tasarlanmıştır;
• Değişken debi ve çıkış basıncına bakmaksızın minimum giriş ba sıncını sabitlemek veya maksimum ayar basıncı aşıldığında şebe kedeki aşırı basıncı tahliye etmek,
• Basınç bölgeleri sınıflandırması,
• Kontrollü şebeke dolumu,
• Boru hattının boşalmasını önleme,
• Kavitasyondan ve pompaya aşırı yük binmesinden korunma,
• Debinin pompa minimum debisinin altına düşmesini önleme,
• Aşrı basınca karşı koruma.
ÖZELLİKLER
• Geliştirilmiş glob tasarımı sayesinde yüksek debi kapasitesine sahiptir.
• Şebeke basıncı ile çalışmaktadır.
• Tek parça diyafram ve klape grubu sayesinde, vanayı hattan sökmeden kolaylıkla bakım yapılabilir.
• Mükemmel dengelenmiş diyaframı sayesinde diyafram hasarları ve kararsız çalışmanın önüne geçilmiştir.
Basınç Sabitleme / Relief Vanaları hidrolik prensiplerle çalışan ve diyafram aktüatörlü kontrol vanalarıdır. Ürün, bir ana vana ve basınç değişimlerini hisseden bir pilottan oluşmaktadır. Vana, şebekeye montaj şekline göre iki farklı amaç için kullanılabilir. Ana hatta monte edilen vana, şebekedeki değişken talebe ve çıkış basıncına bakmaksızın giriş basıncını sabit bir değerde tutar. Sirkülasyon hattına monte edilen vana ise, şebekedeki aşırı basıncı tekrar pompa emme rezervuarına tahliye eden bir relief vana olarak çalışır. Böylece kullanıcı, hiç su kay betmeden sabit bir pompa çıkış basıncı elde eder.
Basınç Düşürücü Vanalar, dört fonksiyon gerçek leştirmek için tasarlanmıştır,
• Sistemdeki talep ve giriş basıncındaki değişimlere bakmaksızın basınç düşürme
• Debi ve su kaçağı azaltılması
• Kavitasyona karşı koruma
• Basınç bölgeleri oluşturma
ÖZELLİKLER
• Geliştirilmiş glob tasarımı sayesinde yüksek debi kapasitesine sahiptir.
• Şebeke basıncı ile çalışmaktadır.
• Tek parça diyafram ve klape grubu sayesinde, vanayı hattan sökmeden kolaylıkla bakım yapılabilir.
• Ekstra aksesuarlar ile kolaylıkla yeni özellikler eklenebilir yapıdadır.
• Mükemmel dengelenmiş diyaframı sayesinde diyafram hasarları ve kararsız çalışmanın önüne geçilmiştir.
Basınç Düşürücü Vanaları, hidrolik prensiplerle çalışan ve diyafram aktüatörlü kontrol vanalarıdır. Ürün, bir ana vana ve basınç değişimlerini hisseden bir pilottan oluşmaktadır. Şebekedeki değişken talebe ve giriş basıncına bakmaksızın Basınç Düşürücü Vanaları, yüksek giriş basıncını, kullanıcı tarafından ayarlanmış olan sabit çıkış basıncına düşürür.
Hız Kontrollü Çekvalfleri, tek bir ana fonksiyon ger çekleştirmek için tasarlanmıştır:
• Açma ve kapama hız kontrolü sayesinde sistemde oluşabilecek basınç darbelerini önlemek
ÖZELLİKLER
• Şebeke basıncı ile çalışmakta olup harici enerjiye ihtiyaç duymazlar.
• Aktüatör sayesinde vanayı hattan sökmeden kolaylıkla bakım yapılabilir.
• Y gövde tasarımı sayesinde akışı fazla etkilemez ve düşük basınç kayıplarına sahiptir.
• Yatay veya dikey konumlarda monte edilebilir.
• Farklı açma ve kapama hızlarına ayarlanabilir.
KULLANIM
Karmaşık şehir şebekelerinde, birden fazla bölge birden fazla kaynak tarafından besleniyor olabilir. Her bir bölge farklı ta leplere ve her bir kaynak farklı kapasiteye sahiptir. Böyle durumlarda, genellikle her bir kaynak belirli bir bölgeyi besler ve uzaktaki bir başka bölgeyi destekler.
Yukarıdaki sistemde A kaynağı, A bölgesini beslemekte ve uzaktaki bir başka bölgeyi desteklemektedir. B kaynağı ise B bölgesini beslemekte fakat bir başka bölgeyi destekleyecek kapasiteye sahip değildir.
Bu iki bölge arasına monte edilen çekvalf, A kaynağından B kaynağına akışı sağlarken, B kaynağından A kaynağına olan akışa engel olur.
ÇALIŞMA PRENSİBİ
Standart çekvalfler, debinin yüksek olduğu durumlarda çok hızlı bir şekilde açılıp kapanırlar ve bu nedenle, sistemde darbe oluşturma olasılıkları oldukça yüksektir.Hız Kontrollü Çekvalfler, böyle bir durumun oluşmasına engel olur. Ürün, vana diferansiyel basıncını klapeye ve üst kontrol haznesine aynı anda uygulayarak çekvalfin açma ve kapama hızını kontrol eder ve darbe oluşumunu engeller. Vananın alt kontrol haznesi giriş basıncına, üst kontrol haznesi ise çıkış basıncına bağlıdır ve çekvalfte yastık görevi görülmesini sağlar. Üst kontrol haznesi ile vana çıkışı arasındaki bağlantıda tek yönlü iğneli vanalar bulunmakta olup, bu vanalar çekvalfin açma ve kapama hızının kontrol edilmesini sağlar. Su akışında bir yön değişimi yaşandığında, klape yayı ve vana üzerindeki diferansiyel basınç devreye girerek vananın yavaşça kapanmasına neden olur. Bu da sistemde darbe oluşmasını engeller. Ürün, klapenin özellikle kapanma hareketinin sonunda daha dengeli hareket etmesi için V-Port opsiyonu ile kullanıcılara sunulabilir.
Sayaç, pompa gibi dağıtım ekipmanlarının çalışma kapasitelerini aşacak debi değerlerine maruz kalmaması için birçok sistem Debi Kontrol Vanası kullanmaktadır. Ürün, talep veya giriş/çıkış basıncındaki oynamalara bakmaksızın, sistem debisini ayarlanmış maksimum debi değerinde sabit tutar.
• Tasarım özelliklerini güvenceye alma
• Ana hattı, lateral hatlardan öncelikli kılma
• Tüketicilerin fazla taleplerini limitleme
• Boru hattı dolum oranını kontrol etme
• Pompaya aşırı yük binmesini ve kavitasyon sorununu önleme
ÖZELLİKLER
• Şebeke basıncı ile çalışmakta olup harici enerjiye ihtiyaç duymazlar.
• Debi düzenleyicisi gerektirmezler.
• Aktüatör sayesinde vanayı hattan sökmeden kolaylıkla bakım yapılabilir.
• Darbesiz vana tepkisine ve çift hazneli tasarımı sayesinde korumalı diyaframa sahiptir.
• Y gövde tasarımı sayesinde akışı fazla etkilemez ve düşük basınç kayıplarına sahiptir.
• Opsiyonel V-port klape ile düşük debilerde bile sabit bir şekilde çalışır.
Ekstra Özellikler
• Selenoid Kontrol
• Selenoid Kontrol ve Çekvalf Özellikleri
• Hassas Pilot
• Basınç – Düşürücü
• Seviye ve Debi – Kontrol Vanası
• Pompa ve Debi – Kontrol Vanası
• Pompa Sirkülasyon ve Debi – Kontrol Vanası
• Elektronik Kontrol Vanası
ÇALIŞMA PRENSİBİ
1. Debi, ayar değerinin üzerine yükseliyor:
a) İğneli Vana [1], vananın üst haznesine [2] su girişini sağlar.
b) Pilot [3], Orifis [4] üzerindeki diferansiyel basıncı hisseder.
c) Pilot harekete geçerek vananın üst haznesindeki basıncın yükselmesine neden olur.
d) Klape kapanarak debiyi ayar değerine kısar.
2. Debi, ayar değerinin altına iner:
a) Pilot, debi düşümünü hissederek üst haznedeki basıncı tahliye eder.
b) Klape açılarak debiyi ayar değerine yükseltir.
c) İğneli Vana, kontrol vanasının kapanma hızını kontrol eder. d) Küresel Vana [5], ana kontrol vanasının manüel olarak kapanmasını sağlar.
UYGULAMA Dağıtım Şebekeleri
Bir sistemin tasarımı, şebeke elemanlarını seçmek için gereken tahmini debi aralığını seçmekle başlar:
• Pompa istasyonları: karakteristiği, konumu, adeti
• Boru hatları: yerleşimi, sınıfı, çapı
• Depolar: konumu, kapasitesi, rakımı
Tahmini debi aralığında oluşan bir sapma, su akışını bozabilir ve hatta sistem elemanlarına zarar verebilir. Modelinin doğru seçimi ve konumlandırılması sonucunda sistem, aşırı debi değerlerinden korunur.
Pompaya Aşırı Yük Binmesi ve Kavitasyon Sorununu Önleme
Pompaya aşırı yük binmesine ve kavitasyon sorununa yol açan aşırı talebi önlemek için pompa debisinin, tasarım spesifikasyonları içerisinde tutulması gerekir.
Her bir sistemde, pompa tasarımı özellikleri değişkenlik gösterdiği için sistem için tavsiye edilen çözümler de değişkenlik göstermektedir:
• Pompa eğrisinin (Debi, AP vs.) dik olduğu durumlarda basınç sabitleme vanaları kullanılmaya uygundur.
• Pompa eğrisinin düz olduğu durumlarda ise, basınç ayarı ile pompa koruması yeterli değildir. Bu gibi pompalar için basınç yerine debi kontrolü yapılması tavsiye edilir ve bu iş için kullanılmaya en uygun üründür.
