UYGULAMA
HVAC (Isıtma/Soğutma) sistemlerinde dengeleme oldukça önemli bir konudur. Eğer sistemin dengesi doğru kurulmazsa, debi düzensiz dağılır ve bazı terminallerde aşırı etki oluşurken bazılarında yeterli etki oluşmaz. Yani tüm bölgelerde iste nilen ısıtma/soğutma miktarları elde edilemez. Bu sebepten dolayı HVAC sistemlerinde balans vanaları kullanılır. Otomatik Balans Vanaları, HVAC sistemlerinde ve tesisatlarda, belirli bir basınç aralığındaki değişimleri gözetmeksizin debiyi belirli bir değere sabitlemek amacı için kullanılır.
Otomatik Balans Vanaları, döküm bir gövde ve bu gövde içerisindeki kartuşlardan oluşur. Gövde, farklı çaplar için optimum boyutlarda ve ağırlıkta üretilmekte olup ürün maliyetini en aza indirger, kullanıcıya montajda kolaylık sağlar. Kartuş ise plastik bir gövde içerisinde paslanmaz çelik yay ve farklı orifis çaplarına sahip bir kafadan oluşur. Sistem içerisindeki basınç değişim gösterdiğinde, kartuş uzunluğu değişerek orifis çapını, yani kv değerini değiştirir ve her zaman sabit bir debi çıkışı sağlar.
Boya:
Tüm RAL Renkleri Mevcuttur.
İçme suyu onaylı boya mevcuttur.
ÇALIŞMA PRENSİBİ
1. Basınç değeri, kontrol aralığının altına iniyor:
a. Vana içerisinde bulunan kartuş, yay yardımıyla tamamen açılıyor ve maksimum orifis çapı oluşturuyor. Böylelikle kartuş, akışkanı olabildiğince az etkilemeye çalışıyor. 2. Basınç değeri, kontrol aralığının içerisine giriyor:
a. Sistemde oluşan basınç, yayı itiyor.
b. Kartuş üzerinde bulunan farklı orifislere sahip kafa içeri gi rerek vana çıkış orifisini değiştiriyor.
c. Debi, istenilen düzeyde sabit kalıyor.
d. Basınç, kontrol aralığı içerisinde oynama yaptığında, yay ve buna bağlı olarak kartuş hareket edip orifis çapını, yani kv değerini değiştirerek debinin sabit kalmasını sağlıyor.
3. Basınç değeri, kontrol aralığının üzerine çıkıyor
a. Basınç, yayı tamamen sıkıştırıyor ve kartuş kafası gövdenin içerisine giriyor.
b. Azalan orifis çapı sayesinde kartuş, debiyi olabildiğince dü şürmeye çalışıyor.
BASINÇ DEĞİŞİMLERİ SORUN OLMAKTAN ÇIKIYOR – DİNAMİK BALANSLAMA (DENGELEME)
Statik balans vanaları, belirli bir basınca, manüel olarak bir volan yardımıyla ayarlanır. Dolayısı ile sistem talebinde bir değişim yaşandığında, örneğin bir terminal klimasını kapattığında, tüm sistemin basıncı bu durumdan etkilenir. Sonuç olarak, sabit bir çalışma basıncına ayarlanmış statik balans vanaları ile arzu edilen debi miktarları elde edilemez. Otomatik Balans Vanaları ise belirli bir basınç aralığında çalışır ve bu aralık içerisinde debiyi her zaman sabit tutar. Dolayısı ile sistemde bir basınç değişimi yaşansa bile, değişim çalışma aralığında kaldığı için vananın orifisi hareket ederek çıkış debisini her zaman istenilen seviyede sabit tutar.
DİNAMİK BALANSLAMA İLE DAHA AZ VANA, DAHA AZ BASINÇ KAYBI
Statik sistemlerde, her bir terminalde, dağıtım hattında, ana dağıtım hattında ve ana pompalama hattında birer adet statik balans vanası bulunmalıdır. Dinamik sistemlerde ise sadece her bir terminalde birer adet Otomatik Balans Vanası bulunması yeterlidir. Bu da kullanıcının üründen tasarruf edebilmesine olanak tanır. Ayrıca, sisteme daha fazla vana monte edilmesi sonucu basınç kaybının da yükseleceği göz önünde bulundurulduğunda, Otomatik Balans Vanalarının enerji maliyetine de olumlu etkisi dikkat çekicidir.
KOLAY DEVREYE ALMA VE DAHA KESİN SONUÇLAR
Statik balans vanalarının devreye alınması oldukça zahmetlidir. Vanaların manüel ayarları tek tek yapılmalı ve sonuçlar incelenmeli, daha sonra vana ayarları tekrar kontrol edilmelidir. Oysa Otomatik Balans Vanaları sisteme monte edildiğinde, arzu edilen debiyi otomatik olarak sabitlerler. Devreye alınmaya gerek yoktur. Bunun yanında, statik balans vanaları doğru bir şekilde devreye alınsa bile %20-25 arasında bir hata payı ortaya çıkar. Oysa Otomatik Balans Vanalarında hata payı sadece %5-10’dur.
ARTIK PROJE BÜYÜMELERİ SORUN DEĞİL
Aşamalı olarak devreye alınan projeler veya gelecekteki bir proje büyümesi, sistemin tüm dengesini bozabilir. Bu yüzden, statik balans vanalarının ayarlarının tek tek tekrar yapılması gerekir. Fakat Otomatik Balans Vanaları, bir proje büyümesi sonucu değişen basınç oynamalarına otomatik olarak tepki verebildiği için, vananın debi dengesi kesinlikle bozulmaz (Yeni basınç, ürünün çalışma basınç aralığında ise).