SQ yapı serisinin kısmi turlu aktüatörleri kontrol modu ve pozisyonlama modu(Sınıflar A ve B) / (Kısa süreli çalışma S2 – 15 dak) için dizayn edilmiştir.
SQ yapı serisinin kısmi turlu aktüatörleri oransal modu (Sınıf C) S4 – % 25için dizayn edilmiştir.
SQ/SQR yapı serisinin aktüatörleri değişik kontrol üniteleri ile kombine edilebilir. Basit AÇ-KAPAT kontrol ünitesinden, işletme verileri algılamalı veya fieldbus arabirimli mikro denetleyici kumandalı modele kadar.
SQ konstrüksiyon özellikleri
50 Nm ile 2 400 Nm arası tork aralığı
75° ile 105° arası dönme açısı
90° için 4 sn ile 100 sn arası çalışma süreleri
Limit ve tork tespiti
Üç fazlı ve dalgalı akım motorları
Elle çalıştırmak için el çarkı
Mekanik konum göstergesi
SQR konstrüksiyon özellikleri
50 Nm ile 2 400 Nm arası tork aralığı
75 Nm ile 1 200 Nm arası modülasyon torku aralığı
Çalıştırma sıklığı maks. 1 500 c/h
75° ile 105° arası dönme açısı
90° için 8 sn ile 100 sn arası çalışma süreleri
Limit ve tork tespiti
Üç fazlı ve dalgalı akım motorları
Elle çalıştırmak için el çarkı
Mekanik konum göstergesi
Opsiyonlar
Ara konum anahtarı
Tandem tip anahtar
Uzaktan pozisyon vericisi
Manyetik limit ve tork vericisi
İşlevsel güvenlik: Seçilen yapılandırmalarda SIL 2’ye kadar kullanım mümkün
Çevre koşulları
yüksek koruma sınıfı
kaliteli korozyon koruması
geniş çevre sıcaklığı aralıkları
Arabirimler
AUMA kompakt fiş üzerinden elektrik bağlantısı (alternatif klemensler)
900 Hidrometreleri, iki ana fonksiyon gerçekleştirmek için tasarlanmıştır,
• Woltman tipi sayaç görevi
• Bilgisayar destekli sulama sistemlerinde, belediye şebekelerinde
ve endüstriyel sistemlerde, diyafram aktüatörlü kontrol vanası görevi
ÖZELLİKLER
DOĞUŞ 900 Hidrometreleri;
• Su sayaçları için ISO 4064 standardına uygun olarak üretilmektedir.
• İstenilen su hacmini kesin olarak sisteme bırakmak için zamandan bağımsız, su hacmini ölçerek kapanır.
• Dahili debi düzenleyicileri sayesinde, kendinden önce debi düzenlemesi yapmayı gerektirmez.
• Tamamen bağımsız bir çalışmaya sahiptir.
• Yatay veya dikey olarak monte edilebilir.
900 Hidrometreleri, su sayacı ve hidrolik kontrol vanasını tek bir gövdede birleştirir. Bu yaratıcı çözüm, pek çok sulama sisteminde işgücü ve montaj maliyetini düşürmekte ve sistemin verimini yükseltmektedir. Her bir Hidrometrede, Woltman tipi hacimsel su sayacı, ıslak veya kuru birincil dişli takımı, dikey türbinlerin hareket ettirdiği kontrol göstergesi ve diyafram aktüatörlü hidrolik kontrol vanası bulunmaktadır. DOĞUŞ 900 Hidrometreleri 4064 A standardına uygundur ve çeşitli opsiyon- lar sunar. Debi hızına göre ürün, mekanik veya manyetik kontrol göstergesi ile donatılabilir. Ayrıca, standart kontrol vanasının tüm alternatiflerinin yanında (uzaktan açma/kapatma, basınç, debi, seviye regülasyonu) ürüne, dozlama ve puls aktarımı özel likleri de eklenebilir. Ekran, Amerikan veya metrik birimler ile okunabilir. Tüm bunların yanında ürün, elektrik veya optik pulse üretimi ve otomatik tek veya sıralı dozlama (AMV) ile de sunulabilmektedir.
Sayaç, pompa gibi dağıtım ekipmanlarının çalışma kapasitelerini aşacak debi değerlerine maruz kalmaması için birçok sistem Debi Kontrol Vanası kullanmaktadır. Ürün, talep veya giriş/çıkış basıncındaki oynamalara bakmaksızın, sistem debisini ayarlanmış maksimum debi değerinde sabit tutar.
• Tasarım özelliklerini güvenceye alma
• Ana hattı, lateral hatlardan öncelikli kılma
• Tüketicilerin fazla taleplerini limitleme
• Boru hattı dolum oranını kontrol etme
• Pompaya aşırı yük binmesini ve kavitasyon sorununu önleme
ÖZELLİKLER
• Şebeke basıncı ile çalışmakta olup harici enerjiye ihtiyaç duymazlar.
• Debi düzenleyicisi gerektirmezler.
• Aktüatör sayesinde vanayı hattan sökmeden kolaylıkla bakım yapılabilir.
• Darbesiz vana tepkisine ve çift hazneli tasarımı sayesinde korumalı diyaframa sahiptir.
• Y gövde tasarımı sayesinde akışı fazla etkilemez ve düşük basınç kayıplarına sahiptir.
• Opsiyonel V-port klape ile düşük debilerde bile sabit bir şekilde çalışır.
Ekstra Özellikler
• Selenoid Kontrol
• Selenoid Kontrol ve Çekvalf Özellikleri
• Hassas Pilot
• Basınç – Düşürücü
• Seviye ve Debi – Kontrol Vanası
• Pompa ve Debi – Kontrol Vanası
• Pompa Sirkülasyon ve Debi – Kontrol Vanası
• Elektronik Kontrol Vanası
ÇALIŞMA PRENSİBİ
1. Debi, ayar değerinin üzerine yükseliyor:
a) İğneli Vana [1], vananın üst haznesine [2] su girişini sağlar.
b) Pilot [3], Orifis [4] üzerindeki diferansiyel basıncı hisseder.
c) Pilot harekete geçerek vananın üst haznesindeki basıncın yükselmesine neden olur.
d) Klape kapanarak debiyi ayar değerine kısar.
2. Debi, ayar değerinin altına iner:
a) Pilot, debi düşümünü hissederek üst haznedeki basıncı tahliye eder.
b) Klape açılarak debiyi ayar değerine yükseltir.
c) İğneli Vana, kontrol vanasının kapanma hızını kontrol eder. d) Küresel Vana [5], ana kontrol vanasının manüel olarak kapanmasını sağlar.
UYGULAMA Dağıtım Şebekeleri
Bir sistemin tasarımı, şebeke elemanlarını seçmek için gereken tahmini debi aralığını seçmekle başlar:
• Pompa istasyonları: karakteristiği, konumu, adeti
• Boru hatları: yerleşimi, sınıfı, çapı
• Depolar: konumu, kapasitesi, rakımı
Tahmini debi aralığında oluşan bir sapma, su akışını bozabilir ve hatta sistem elemanlarına zarar verebilir. Modelinin doğru seçimi ve konumlandırılması sonucunda sistem, aşırı debi değerlerinden korunur.
Pompaya Aşırı Yük Binmesi ve Kavitasyon Sorununu Önleme
Pompaya aşırı yük binmesine ve kavitasyon sorununa yol açan aşırı talebi önlemek için pompa debisinin, tasarım spesifikasyonları içerisinde tutulması gerekir.
Her bir sistemde, pompa tasarımı özellikleri değişkenlik gösterdiği için sistem için tavsiye edilen çözümler de değişkenlik göstermektedir:
• Pompa eğrisinin (Debi, AP vs.) dik olduğu durumlarda basınç sabitleme vanaları kullanılmaya uygundur.
• Pompa eğrisinin düz olduğu durumlarda ise, basınç ayarı ile pompa koruması yeterli değildir. Bu gibi pompalar için basınç yerine debi kontrolü yapılması tavsiye edilir ve bu iş için kullanılmaya en uygun üründür.
• Her çeşit pompa istasyonlarında, darbenin oluşturacağı zararları engeller:
– Booster ve derin kuyu pompaları, sabit ve değişken hızlı pompalar
• Tüm dağıtım şebekelerinde darbenin oluşturacağı zararları engeller:
– Belediye, yüksek katlı bina, kanalizasyon, HVAC (Isıtma/Soğutma), tarımsal sulama şebekeleri
– Bakımı ve ulaşılması zor, eski şebekeler
ÖZELLİKLER
• Denge tanklarının yerine kullanılabilir.
• Şebeke basıncı ile çalışmakta olup harici enerjiye ihtiyaç duymazlar.
• Aktüatör sayesinde vanayı hattan sökmeden kolaylıkla bakım yapılabilir özelliktedir.
• Darbesiz vana tepkisine ve çift hazneli tasarımı sayesinde korumalı diyaframa sahiptir.
• Tam sızdırmazlık sağlar.
• Ayar değiştirmeden manüel test imkanı verir.
Ekstra Özellikler
• Selenoid Kontrol
• Diyafram Hissetmeli (Atık su için)
• Hızlı Tahliye – Relief Vana
ÇALIŞMA PRENSİBİ 1. Pompa, herhangi bir nedenden dolayı aniden ka panarak şebekede şiddetli basınç düşümüne sebep olur. Şebeke üzerinde ilerlemesine devam eden su kütlesi, devinimini kaybederek 4 Mach’a kadar ulaşabilen bir hızla pompaya doğru geri dönüş yapar. Hiçbir hızlı tahliye vanası (Relief), bu çapta bir darbeyi önleyecek kadar hızlı tepki veremez. Dolayısıyla, bu gibi durum larda kullanılmaktadır:
a) Düşük Basınç Pilotu [1], şebekedeki basınç düşümü nü hissederek açılır ve vananın üst haznesini boşal tır.
b) Kontrol vanası açılarak su kütlesi geri dönüşe geç meden tahliyeye hazır olur.
c) Yüksek basınç dalgası, açık olan kontrol vanasından tahliye edilir ve sistem korunur.
d) Eğer tahliye miktarı yeterli değilse, daha önceden ayar değeri kullanıcı tarafından belirlenmiş olan Yüksek Basınç Pilotu [2] devreye girerek vanayı da ha da fazla açar.
2. Darbe koşulları geçer ve şebeke parametreleri normal seviyelere iner:
a) Her iki pilot da kapanarak vananın kapanmasına yol açar. Kapanma esnasında şebeke basıncı isteni lenden yüksek bir değere çıkarsa, Yüksek Basınç Pi lotu devreye girerek kapanmayı durdurur ve basın cın yükselmesini önler.
b) Debi Sınırlama Mili [3], tahliye debisini limitleyerek kütle ayrılmasını engeller.
c) Küresel Vana [4], çalışma ve hissetme hatlarının se çilmesine yardımcı olur. (Hattın, ana çıkış hattından veya vana girişinden seçilmesi tavsiye edilir.)
Korumasız ve Korumalı Pompa İstasyonunda Darbe
Pompanın ani kapanması, basıncın aniden düşmesine ve su kütlesinin hatta yol almaya devam etmesine yol açar. Fakat bir süre sonra bu kütle devinimini kaybederek pompaya doğru geri döner ve hızı 4 Mach’a (Deniz seviyesinde, latm basınçta ve 10°C hava sıcaklığında 1 Mach = 1.226,5 km/sa) kadar ulaşabilen bir basınç dalgası yaratır. Böyle bir darbeyi önlemek için önceden tedbir alınması gerekir. DOĞUŞ Darbe Önleme Vanaları, pompa kapanmasının yarattığı basınç düşümünü hissederek açılır. Böylece darbe pompaya ulaşmadan önce vana açık konuma gelir. Basınç dalgası vanaya ulaştığında ise şebekeden tahliye edilerek sistem korunur.
UYGULAMA Bu sistemde, pompa istasyonu şebekeye bir kollektör yoluyla pompalama yapmaktadır. Böyle bir şebekede Darbe Önleme Vanası aşağıdaki durumların oluşmasına yol açar:
• Elektrik kesilmesi durumunda oluşan darbenin yaratacağı zararların önlenmesi
• Çalışan pompaları değiştirirken oluşan darbenin yaratacağı zararların önlenmesi
• Pilot ayarına uygun, dengeli kapanma
Not: Darbe analizi, tahliye hattında serbest akış olduğunu var sayar. Eğer hat basınçlı ise vana çap seçimi ve ayarlar bu konu gözönünde bulundurularak yapılmalıdır.
Doğuş Darbe Analiz Programı
Sistemde darbe oluşumu, birçok parametrenin etkisiyle olabilir: debi, pompalama sistemi, ana hattın karakteristiği vb. Gelişmiş matematiksel bilgisayar programlarının desteği ile tecrübeli mühendisleri, istenilen analizi gerçekleştirerek darbe oluşumunun zararlarını önleyebilir.
Ana hat
– Hat profili
– İÇ Çap
– Uzunluk – Malzeme
– Et kalınlığı
Pompalar
– Pompa Eğrileri
– Aynı anda çalışan pompa sayısı
– Kullanılan çekvalf cinsi
Sistem
– Maksimum debi
– Maksimum ve minimum rezervuar seviyeleri
Darbe analizine göre, koruma olmayan bir sistem,
• —50 bar basınç (maksimum basınç eğrisine bakınız)
• Vakum koşulları (minimum basınç eğrisine bakınız) ile karşılaşmaktadır.
Simüle edilmiş darbe önlemesi, aşağıda belirtilen önlemlerin alınması gerektiğini belirtmiştir:
• Pompa istasyonuna paralel olarak monte edilmiş iki adet 735-M Vanası
• Boru hattı üzerine dağıtılmış beş adet Darbesiz Hava Tahliye ve Vakum Vanası
Tam koruma ile, simülasyona göre, şebekede herhangi bir darbe oluşmamakta ve oldukça düşük bir vakum oluşmaktadır
• Maksimum —38 bar basınç (maksimum basınç eğrisine bakınız)
• Zararsız vakum (minimum basınç eğrisine bakınız)
Tüm boru hatları vakum durumunda hava emmek, basınç oluştuğunda hava tahliye etmek için vantuz gerektirmektedir. Vantuzların boyutları, tipleri ve monte edildikleri noktalar, darbe önleme hesaplarına göre yapılmalıdır.
Su dağıtım şebekelerinde hidrolik dengenin kurulması, sistem verimi için oldukça önemlidir. Basınç Düşürücü Vanalar, yüksek giriş basıncını, talep edilen sabit çıkış basıncına düşürerek bu verimin yükselmesini sağlayan vanalardır. Bu vanalar, şebeke verimi üzerinde oldukça etkili olduğu gibi, su şebekelerinde en çok kullanılan kontrol vanalarıdır.
UYGULAMA
• Sistemdeki talep ve giriş basıncındaki değişimlere bak maksızın basınç düşürme,
• Debi ve su kaçaklarının azaltılması,
• Kavitasyonun zararlı etkilerinden korunma,
• Vana açma ve kapatma sesinin azaltılması,
• Boru patlamalarını engelleme,
• Şebeke bakım maliyetlerinin azaltılması.
ÖZELLİKLER
Basınç Düşürücü Kontrol Vanaları,
• Şebeke basıncı ile çalışmakta olup harici enerjiye ihtiyaç duymazlar.
• Aktüatör sayesinde vanayı hattan sökmeden kolaylıkla bakım yapılabilir.
• Darbesiz vana tepkisine ve korumalı diyaframa sahiptir.
• Y gövde tasarımı sayesinde yarı doğrusal akışa ve düşük basınç kayıplarına sahiptir.
• Opsiyonel V-port klape ile düşük debilerde bile kararlı şekilde çalışır.
ÖZELLİKLER
• Selenoid Kontrol
• Çekvalf Özelliği
• Selenoid Kontrol ve Çekvalf Özelliği
• Hassas Pilot
• Acil Durum Basınç Düşürücü Vana
• Çıkış Basıncı Korumalı
• Elektrikli Çok Seviyeli Ayar Seçmeli
• 4R Tip Elektronik Çok Seviyeli Çıkış Basıncı Ayartı
• 4T Tip elektronik Çok Seviyeli Ayarlı
• Elektronik Basınç Düşürücü Vana
ÇALIŞMA PRENSİBİ
1. Vana çıkış basıncı, pilot ile tanımlanan değerin üzerine yükselir:
a) İğneli Vana [1], vananın üst haznesine [2] su girişini sağlar ve pilot [3], vananın çıkış basıncını hisseder.
b) Pilot, şebekedeki basınç yükselmesini hissederek hare kete geçer ve vananın üst haznesindeki basıncın yüksel mesine neden olur.
c) Üst haznede yükselen basınç, diyaframı aşağı yönde iter ve vananın çıkış basıncını pilot ile tanımlanan değere indirir.
2. Vana çıkış basıncı, pilot ile tanımlanan değerin altına iner:
a) Pilot, düşük çıkış basıncını hissederek vananın üst haz nesinde birikmiş olan basıncı tahliye eder.
b) Kontrol vanası açılarak, vana çıkış basıncının pilot değerine yükselmesine yol açar.
c) Küresel Vana [4], ana kontrol vanasının manüel olarak kapanmasını sağlar.
UYGULAMA Şehir Şebekeleri için Basınç Düşürücü Sistemler Coğrafi topografya, uzaklık, talep miktarları, enerji mali yetleri ve rezervuar kapasitesi gibi parametreler dikkate alınarak tasarlanan şehir şebekeleri, farklı basınç alanları gerektirmektedir.
Konutlara ve rezervuara pompalama yapılan bir sistemde basınç, konutlar için yüksek gelmektedir. İşte bu nedenle, konut hattının önüne basınç düşürücü bir vana monte edilerek basınç, konutların kullanabileceği seviyelere indirilir.
Yüksek Katlı Binalarda Basınç Düşürücü Sistemler Yüksek katlı binalar için tasarlanan su şebekeleri, oldukça farklı ihtiyaçlar gerektirebilir:
• Genellikle binaya su pompalayan tek bir hat vardır ve suyun kesilmesi kabul edile meyecek bir durumdur.
• Vanalar, herhangi bir arıza durumunda suyun vereceği zararın, oldukça maliyetli olacağı yerlerde bulunmaktadır.
• Basınç düşürücü sistemler genellikle prestijli konut veya ofislerin yakınında bulunmaktadır ve bu vanaların oluşturacağı gürültü ve bakım aktiviteleri hoş karşılanmamaktadır.
• Binanın alt katlarındaki hatlar, üst katlara göre daha fazla basınç altında bulunmaktadır. Fakat binanın tüm katlarında basınç sabit tutulmalıdır. Bu sebeple alt katlara yerleştirilen basınç düşürücü vanalar, büyük basınç farklarıyla baş etmek zorundadır.
Basınç Düşürücü Vanaları, tüm bu ihtiyaçları karşılamak için tasarlanmıştır.
[A] Yüksek kat basınç düşürücü sistemi
[B] Alçak kat basınç düşürücü sistemi
[C] Bodrum rezervuar seviye kontrol sistemi
[D] Çatı rezervuarı seviye kontrol sistemi
[E] İçme suyu pompalama sistemi
[F] Yangın koruma pompalama sistemi
[G] Yüksek kat pompalama sistemi
