350 Serisi Kontrol Vanaları üç ana fonksiyonu gerçekleştirmek için tasarlanmıştır;
• Filtre sistemlerini otomatik olarak geri yıkamak,
• Gravel Filtreleri,
• Kum Filtreleri,
• Disk Filtreleri,
• Screen Filtreleri,
• Tek Filtre Otonom Geri Yıkama Sistemi,
• Açılı veya Düz Montaj.
ÖZELLİKLER
• Karşılıklı olarak geri yıkama yolu açılmadan önce temiz su girişini kapatır.
• Akışın yönünü dengeli bir şekilde değiştirir.
• Temiz suyu kirletmez.
• Geri yıkama yolunu veya su girişini sızdırmaz olarak kapatır.
• Yüksek akış kapasitelidir.
• Açılı ve düz pozisyonlarda monte edilebilir.
350 serisi üç yollu geri yıkama vanası, T şeklinde, düz veya açılı akış yönüne, plastik veya metal gövdeye, çift veya tek küreli aktüatöre ve 2×2″, 3×2″, 3×3″, 4×3″, 4×4″ çıkışlara sahip bir kontrol vanasıdır. Vanaya komut ulaştığında, diyafram aktüatörlü klape, vana girişini sızdırmaz şekilde kapatarak geri yıkama yolunu açar. Vananın kısa klape hareketi dengeli akış yönü değişimine, fazla su tüketimini önlemesine, filtrenin taşmasını önlemesine ve pis su ile temiz suyun birbirine karışmasının önlenmesine sebep olur. Klape hareketin sonunda sızdırmaz bir şekilde kapanmayı temin eder.
Basınç Sabitleme / Relief Vanaları, yedi fonksiyon gerçekleştirmek için tasarlanmıştır;
• Değişken debi ve çıkış basıncına bakmaksızın minimum giriş ba sıncını sabitlemek veya maksimum ayar basıncı aşıldığında şebe kedeki aşırı basıncı tahliye etmek,
• Basınç bölgeleri sınıflandırması,
• Kontrollü şebeke dolumu,
• Boru hattının boşalmasını önleme,
• Kavitasyondan ve pompaya aşırı yük binmesinden korunma,
• Debinin pompa minimum debisinin altına düşmesini önleme,
• Aşrı basınca karşı koruma.
ÖZELLİKLER
• Geliştirilmiş glob tasarımı sayesinde yüksek debi kapasitesine sahiptir.
• Şebeke basıncı ile çalışmaktadır.
• Tek parça diyafram ve klape grubu sayesinde, vanayı hattan sökmeden kolaylıkla bakım yapılabilir.
• Mükemmel dengelenmiş diyaframı sayesinde diyafram hasarları ve kararsız çalışmanın önüne geçilmiştir.
Basınç Sabitleme / Relief Vanaları hidrolik prensiplerle çalışan ve diyafram aktüatörlü kontrol vanalarıdır. Ürün, bir ana vana ve basınç değişimlerini hisseden bir pilottan oluşmaktadır. Vana, şebekeye montaj şekline göre iki farklı amaç için kullanılabilir. Ana hatta monte edilen vana, şebekedeki değişken talebe ve çıkış basıncına bakmaksızın giriş basıncını sabit bir değerde tutar. Sirkülasyon hattına monte edilen vana ise, şebekedeki aşırı basıncı tekrar pompa emme rezervuarına tahliye eden bir relief vana olarak çalışır. Böylece kullanıcı, hiç su kay betmeden sabit bir pompa çıkış basıncı elde eder.
Sayaç, pompa gibi dağıtım ekipmanlarının çalışma kapasitelerini aşacak debi değerlerine maruz kalmaması için birçok sistem Debi Kontrol Vanası kullanmaktadır. Ürün, talep veya giriş/çıkış basıncındaki oynamalara bakmaksızın, sistem debisini ayarlanmış maksimum debi değerinde sabit tutar.
• Tasarım özelliklerini güvenceye alma
• Ana hattı, lateral hatlardan öncelikli kılma
• Tüketicilerin fazla taleplerini limitleme
• Boru hattı dolum oranını kontrol etme
• Pompaya aşırı yük binmesini ve kavitasyon sorununu önleme
ÖZELLİKLER
• Şebeke basıncı ile çalışmakta olup harici enerjiye ihtiyaç duymazlar.
• Debi düzenleyicisi gerektirmezler.
• Aktüatör sayesinde vanayı hattan sökmeden kolaylıkla bakım yapılabilir.
• Darbesiz vana tepkisine ve çift hazneli tasarımı sayesinde korumalı diyaframa sahiptir.
• Y gövde tasarımı sayesinde akışı fazla etkilemez ve düşük basınç kayıplarına sahiptir.
• Opsiyonel V-port klape ile düşük debilerde bile sabit bir şekilde çalışır.
Ekstra Özellikler
• Selenoid Kontrol
• Selenoid Kontrol ve Çekvalf Özellikleri
• Hassas Pilot
• Basınç – Düşürücü
• Seviye ve Debi – Kontrol Vanası
• Pompa ve Debi – Kontrol Vanası
• Pompa Sirkülasyon ve Debi – Kontrol Vanası
• Elektronik Kontrol Vanası
ÇALIŞMA PRENSİBİ
1. Debi, ayar değerinin üzerine yükseliyor:
a) İğneli Vana [1], vananın üst haznesine [2] su girişini sağlar.
b) Pilot [3], Orifis [4] üzerindeki diferansiyel basıncı hisseder.
c) Pilot harekete geçerek vananın üst haznesindeki basıncın yükselmesine neden olur.
d) Klape kapanarak debiyi ayar değerine kısar.
2. Debi, ayar değerinin altına iner:
a) Pilot, debi düşümünü hissederek üst haznedeki basıncı tahliye eder.
b) Klape açılarak debiyi ayar değerine yükseltir.
c) İğneli Vana, kontrol vanasının kapanma hızını kontrol eder. d) Küresel Vana [5], ana kontrol vanasının manüel olarak kapanmasını sağlar.
UYGULAMA Dağıtım Şebekeleri
Bir sistemin tasarımı, şebeke elemanlarını seçmek için gereken tahmini debi aralığını seçmekle başlar:
• Pompa istasyonları: karakteristiği, konumu, adeti
• Boru hatları: yerleşimi, sınıfı, çapı
• Depolar: konumu, kapasitesi, rakımı
Tahmini debi aralığında oluşan bir sapma, su akışını bozabilir ve hatta sistem elemanlarına zarar verebilir. Modelinin doğru seçimi ve konumlandırılması sonucunda sistem, aşırı debi değerlerinden korunur.
Pompaya Aşırı Yük Binmesi ve Kavitasyon Sorununu Önleme
Pompaya aşırı yük binmesine ve kavitasyon sorununa yol açan aşırı talebi önlemek için pompa debisinin, tasarım spesifikasyonları içerisinde tutulması gerekir.
Her bir sistemde, pompa tasarımı özellikleri değişkenlik gösterdiği için sistem için tavsiye edilen çözümler de değişkenlik göstermektedir:
• Pompa eğrisinin (Debi, AP vs.) dik olduğu durumlarda basınç sabitleme vanaları kullanılmaya uygundur.
• Pompa eğrisinin düz olduğu durumlarda ise, basınç ayarı ile pompa koruması yeterli değildir. Bu gibi pompalar için basınç yerine debi kontrolü yapılması tavsiye edilir ve bu iş için kullanılmaya en uygun üründür.
• Her çeşit pompa istasyonlarında, darbenin oluşturacağı zararları engeller:
– Booster ve derin kuyu pompaları, sabit ve değişken hızlı pompalar
• Tüm dağıtım şebekelerinde darbenin oluşturacağı zararları engeller:
– Belediye, yüksek katlı bina, kanalizasyon, HVAC (Isıtma/Soğutma), tarımsal sulama şebekeleri
– Bakımı ve ulaşılması zor, eski şebekeler
ÖZELLİKLER
• Denge tanklarının yerine kullanılabilir.
• Şebeke basıncı ile çalışmakta olup harici enerjiye ihtiyaç duymazlar.
• Aktüatör sayesinde vanayı hattan sökmeden kolaylıkla bakım yapılabilir özelliktedir.
• Darbesiz vana tepkisine ve çift hazneli tasarımı sayesinde korumalı diyaframa sahiptir.
• Tam sızdırmazlık sağlar.
• Ayar değiştirmeden manüel test imkanı verir.
Ekstra Özellikler
• Selenoid Kontrol
• Diyafram Hissetmeli (Atık su için)
• Hızlı Tahliye – Relief Vana
ÇALIŞMA PRENSİBİ 1. Pompa, herhangi bir nedenden dolayı aniden ka panarak şebekede şiddetli basınç düşümüne sebep olur. Şebeke üzerinde ilerlemesine devam eden su kütlesi, devinimini kaybederek 4 Mach’a kadar ulaşabilen bir hızla pompaya doğru geri dönüş yapar. Hiçbir hızlı tahliye vanası (Relief), bu çapta bir darbeyi önleyecek kadar hızlı tepki veremez. Dolayısıyla, bu gibi durum larda kullanılmaktadır:
a) Düşük Basınç Pilotu [1], şebekedeki basınç düşümü nü hissederek açılır ve vananın üst haznesini boşal tır.
b) Kontrol vanası açılarak su kütlesi geri dönüşe geç meden tahliyeye hazır olur.
c) Yüksek basınç dalgası, açık olan kontrol vanasından tahliye edilir ve sistem korunur.
d) Eğer tahliye miktarı yeterli değilse, daha önceden ayar değeri kullanıcı tarafından belirlenmiş olan Yüksek Basınç Pilotu [2] devreye girerek vanayı da ha da fazla açar.
2. Darbe koşulları geçer ve şebeke parametreleri normal seviyelere iner:
a) Her iki pilot da kapanarak vananın kapanmasına yol açar. Kapanma esnasında şebeke basıncı isteni lenden yüksek bir değere çıkarsa, Yüksek Basınç Pi lotu devreye girerek kapanmayı durdurur ve basın cın yükselmesini önler.
b) Debi Sınırlama Mili [3], tahliye debisini limitleyerek kütle ayrılmasını engeller.
c) Küresel Vana [4], çalışma ve hissetme hatlarının se çilmesine yardımcı olur. (Hattın, ana çıkış hattından veya vana girişinden seçilmesi tavsiye edilir.)
Korumasız ve Korumalı Pompa İstasyonunda Darbe
Pompanın ani kapanması, basıncın aniden düşmesine ve su kütlesinin hatta yol almaya devam etmesine yol açar. Fakat bir süre sonra bu kütle devinimini kaybederek pompaya doğru geri döner ve hızı 4 Mach’a (Deniz seviyesinde, latm basınçta ve 10°C hava sıcaklığında 1 Mach = 1.226,5 km/sa) kadar ulaşabilen bir basınç dalgası yaratır. Böyle bir darbeyi önlemek için önceden tedbir alınması gerekir. DOĞUŞ Darbe Önleme Vanaları, pompa kapanmasının yarattığı basınç düşümünü hissederek açılır. Böylece darbe pompaya ulaşmadan önce vana açık konuma gelir. Basınç dalgası vanaya ulaştığında ise şebekeden tahliye edilerek sistem korunur.
UYGULAMA Bu sistemde, pompa istasyonu şebekeye bir kollektör yoluyla pompalama yapmaktadır. Böyle bir şebekede Darbe Önleme Vanası aşağıdaki durumların oluşmasına yol açar:
• Elektrik kesilmesi durumunda oluşan darbenin yaratacağı zararların önlenmesi
• Çalışan pompaları değiştirirken oluşan darbenin yaratacağı zararların önlenmesi
• Pilot ayarına uygun, dengeli kapanma
Not: Darbe analizi, tahliye hattında serbest akış olduğunu var sayar. Eğer hat basınçlı ise vana çap seçimi ve ayarlar bu konu gözönünde bulundurularak yapılmalıdır.
Doğuş Darbe Analiz Programı
Sistemde darbe oluşumu, birçok parametrenin etkisiyle olabilir: debi, pompalama sistemi, ana hattın karakteristiği vb. Gelişmiş matematiksel bilgisayar programlarının desteği ile tecrübeli mühendisleri, istenilen analizi gerçekleştirerek darbe oluşumunun zararlarını önleyebilir.
Ana hat
– Hat profili
– İÇ Çap
– Uzunluk – Malzeme
– Et kalınlığı
Pompalar
– Pompa Eğrileri
– Aynı anda çalışan pompa sayısı
– Kullanılan çekvalf cinsi
Sistem
– Maksimum debi
– Maksimum ve minimum rezervuar seviyeleri
Darbe analizine göre, koruma olmayan bir sistem,
• —50 bar basınç (maksimum basınç eğrisine bakınız)
• Vakum koşulları (minimum basınç eğrisine bakınız) ile karşılaşmaktadır.
Simüle edilmiş darbe önlemesi, aşağıda belirtilen önlemlerin alınması gerektiğini belirtmiştir:
• Pompa istasyonuna paralel olarak monte edilmiş iki adet 735-M Vanası
• Boru hattı üzerine dağıtılmış beş adet Darbesiz Hava Tahliye ve Vakum Vanası
Tam koruma ile, simülasyona göre, şebekede herhangi bir darbe oluşmamakta ve oldukça düşük bir vakum oluşmaktadır
• Maksimum —38 bar basınç (maksimum basınç eğrisine bakınız)
• Zararsız vakum (minimum basınç eğrisine bakınız)
Tüm boru hatları vakum durumunda hava emmek, basınç oluştuğunda hava tahliye etmek için vantuz gerektirmektedir. Vantuzların boyutları, tipleri ve monte edildikleri noktalar, darbe önleme hesaplarına göre yapılmalıdır.
Selenoid Kontrol Vanaları, elektrik kullanarak açma-kapama yapan vanalardır ve şebekede su yönetimi gerçekleştirmekte oldukça önem taşır. Selenoidi aktive eden sinyal, zamanlayıcı, kontrolör, basınç, seviye veya debi sensörü vasıtasıyla gönderilebilir.
• Şebeke yönetimi
• Şebekeyi basınç bölgelerine ayırıp, bölgeleri izole etme
• Patlama yaşanan bölgeyi anında kapatma
• Rezervuar taşmalarını önleme sistemleri
• Farklı vanaları devreye alma ve devreden çıkartma
• Rezervuarlardaki suyu otomatik yenileme sistemleri
ÖZELLİKLER
• Şebeke basıncı ile çalışmakta olup harici enerjiye ihtiyaç duymazlar.
• Selenoid kontrollü olup düşük enerji tüketirler ve oldukça az kabloya ihtiyaç duyarlar.
• Aktüatör sayesinde vanayı hattan sökmeden kolaylıkla bakım yapılabilir.
• Darbesiz vana tepkisine ve korumalı diyaframa sahiptir.
• Y gövde tasarımı sayesinde akışı fazla etkilemez ve düşük basınç kayıplarına sahiptir.
• Opsiyonel V-port klape ile düşük debilerde bile kararlı şekilde çalışır.
Ekstra Özellikler
Tam Açık ve Tam Kapalı
Çekvalf Özelliği
Açma & Kapama Hız Kontrolü
Aşırı Akış (Hatalara karşı güvenli kapatma)
Darbesiz Kapanma Özelliği
ÇALIŞMA PRENSİBİ 1. Sistem kapalıyken:
a) Normalde açık Selenoid [1], üst hazneye [2] su akışı sağlar.
b) Üst haznede basınç birikmesi yaşanır.
c) Üst haznede biriken basınç, diyaframı aşağı doğru iter ve vana tam sızdırmaz bir şekilde kapanır.
2. Sistem, kullanıcı tarafından açılır:
a) Elektrik verilmiş selenoid kapanır, önceden kapalı olan boşaltım yolu açılır ve üst haznedeki suyu atmos fere tahliye eder.
b) Şebeke basıncı, klapeyi yukarı iterek vanayı açar.
c) Alt hazne [3], atmosfere açıktır.
d) Vananın tepkisini arttırmak için büyük çaplarda akseleratör [4] kullanılmaktadır.
UYGULAMA Karmaşık Dağıtım Şebekeleri
Karmaşık dağıtım şebekelerinde arz ve talebin yönetimi oldukça önemlidir çünkü:
• Su kaynakları farklı kalitede ve maliyettedir,
• Su kaynaklarının kalitesi yıl boyunca değişim gösterir,
• Farklı müşteriler, farklı kalitede su talep etmektedir,
• Bölgeler, bakım için izole edilebilir,
• Boru patlamalarını önlemek için şebeke yönetimi gerekir,
• Rezervuarlardaki suyu sistematik olarak yenilemek gerekir.
Selenoid Kontrol Vanaları, bu amaçların tümünü gerçekleştirmek için uygundur. Ürün, tasarım aşamasında veya değişken ihtiyaçlar karşısında farklı bölgelere yerleştirilebilir.
Filtre Sistemleri
Su arıtma tesisine monte edilmiş bir filtre istasyonunda filtreler, periyodik olarak geri-yıkama ile temizlenmelidir. Bu da, kullanıcının her bir filtrede akışın yönünü değiştirmesini gerektirir. Filtrenin girişine monte edilmiş iki Vana [VI] ve [V3], bu akışın değişikliğini gerçekleştirebilir. Normal çalışma esnasında [VI] Kontrol Vanası tamamen açıktır ve “Geri-Yıkama” Vanası [V3] kapalıdır. Yıkama yapılacağı zaman ise vanaların konumları tersine çevrilerek temizlik yapılır.
