Pompa Kontrol & Basınç Sabitleme Vanaları, pompa başlatma ve kapatma sonucu oluşan ani debi değişimlerini önleyerek pompa, boru hattı ve diğer sistem elemanlarını korur. “Aktif Çekvalf” özelliği ise, darbenin oluşturacağı zararları önlemek yerine, şebekede darbe oluşumunu önleyen bir özelliktir. Ayrıca ürün, değişken debiye bakmaksızın minimum pompa çıkış basıncını sabit tutar.
• Pompa açma ve kapama etkilerini önler:
– Tek sabit hızlı pompa
– Sabit hızlı pompa grubu (ekleme ve değiştirme) – Değişken hızlı pompa grubu (ekleme)
• Pompaya aşırı yük binmesi ve kavitasyon sorununu önleme
• Boru hattını kontrollü bir şekilde doldurma
ÖZELLİKLER
• Şebeke basıncı ile çalışmakta olup harici enerjiye ihtiyaç duymazlar.
• Selenoid kontrollü olup düşük enerji tüketirler ve oldukça az kabloya ihtiyaç duyarlar.
• Yaylı çekvalf olarak da kullanılabilirler.
• Aktüatör sayesinde vanayı hattan sökmeden kolaylıkla bakım yapılabilir.
• Darbesiz vana tepkisine ve korumalı diyaframa sahiptir.
• Y gövde tasarımı sayesinde akışı fazla etkilemez ve düşük basınç kayıplarına sahiptir.
• Opsiyonel V-port klape ile düşük debilerde bile sabit bir şekilde çalışır.
• Kolaylıkla hidrolik özellik eklenebilir durumdadır.
Ekstra Özellikler
• Pompa Diferansiyel Basınç Sabitleme
• Elektronik Kontrol
• Basınç Sabitleyici ve Basınç Düşürücü
ÇALIŞMA PRENSİBİ
1. Pompa, kullanıcı tarafından çalıştırılır:
a) İğneli Vana [1], vana girişinden vana üst haznesine [2] su girişini sağlar.
b) Giriş basıncı artarak klapeye yukarı yönde kuvvet uygular.
c) Vana üst haznesinde bulunan basınç, pilot [3] ve solenoidden [4] va
na çıkışına tahliye edilerek kontrol vanasının yavaşça açılmasına yol açar.
d) Pompa çıkış basıncı, pilot ayar değerinin altına indiğinde, pilot devreye girerek kontrol vanasının kapanmasına ve basıncın pilot değerine sabitlenmesine neden olur.
2. Pompa, kullanıcı tarafından kapatılır:
a) Standart bir çekvalf kullanılan sistemlerde, kapatma komutu direkt olarak pompaya gider ve sistemde ani kapanmaya yol açar.
b) Fakat aktif çekvalfli sistemlerde kapatma komutu kontrolörüne [5] gi der ve bu ünite, kontrol vanasının selenoidini elektriklendirir.
c) Selenoid, vana üst haznesini basınçlandırır ve vananın yavaş bir şekil de kapanmasını sağlar.
d) İndikatör çubuğu [6] aşağı inerek limit switch’i [7] aktive eder.
e) Limit switch, kontrolöre pompayı kapatması için sinyal gönderir ve sistemin aniden kapanmasını önler.
f) Sistem parametreleri normal koşullara döndüğünde, kontrolör selenoidin elektriğini keser ve limit switchi bir sonraki komut için sıfırlar.
3. Elektrik kesilmesi halinde:
a) Giriş basıncı düşerek, diyafram [8] ile klapenin [9] dengelenmesini sağlar.
b) Yay [10], klapeyi aşağı yönde iter ve akış yön değiştirmeden vanayı kapatır.
c) Çekvalf [11], çıkış basıncının üst hazneye girmesini sağlarken, diğer çekvalf [12] basıncı üst haznede hapseder. Böylece vana, bir sonraki durum için sıfırlanmış olur.
UYGULAMA Şebeke Talebinin Yüksek Olduğu Durumlar
Şebekede oluşan talep, pompa debisinin üzerinde ise:
• Boş hattın doldurulması durumunda
• Kullanıcıların fazla tüketim yapması durumunda
• Pompa basma özelliği (Hm) şebeke sürtünmesinden çok daha fazla olduğu durumlarda pompaya aşırı yük binmesi ve sistemde kavitasyon zararlarının oluşması oldukça muhtemeldir.
Bu Model, Pompa Kontrol Vanasına basınç sabitleme özelliği eklenerek oluşturulur. Ürün, pompanın hidrolik (Q-Hm) değerleri içerisinde çalışmasını ve dolayısıyla pompa ve sistemin korunmasını sağlar.
TELSİZ KUMANDA SİSTEMİ
• Pompanın depo seviyesine göre otomatik olarak devreye girmesini ve devreden çıkmasını sağlar.
• Alarm sistemlerinde, her türlü ölçüm, kumanda sistemleri ile fab rikalarda iç denetim ve otomasyon sistemlerinde kullanılır.
• Kullanılan pompa kontrol vanası vasıtasıyla, pompalar devreye girerken ve devreden çıkarken kesinlikle sistemde darbe yaratılmaz.
• Depo ile pompa arasına sinyal hattı çekme zorunluluğu ortadan kalkar.
• Özel kod ve frekanslar ile kesin olarak karışmalardan korunmuştur. 30 km’ye kadar sağlıklı görev yapar.
• Montaj ve işletme son derece kolaydır. Eleman ve işletme masrafını ortadan kaldırır.
• T.C. Ulaştırma Bakanlığı ve Telsiz Genel Müdürlüğü müsaadelidir.
• 220 Volt AC enerji ile beslenir ve kontrol panoları 24 Volt DC enerji ile çalışır. Her türlü otomasyon sistemine fazla maliyet gerek duymaksızın kolayca adapte edilir.
100 Serisi Kontrol Vanaları, kontrol vanalarının gerçekleştirdiği birçok fonksiyonu;
• Plastik gövdede korozyonsuz olarak,
• Düşük basınç kayıplarında,
• Yüksek debilerde,
gerçekleştirebilmektedir.
ÖZELLİKLER
Tasarımından dolayı DOĞUŞ 100 Serisi Kontrol Vanaları;
• Darbesiz kapanma özelliğine sahiptir.
• Hassas ve dengeli regülasyon sağlar.
• Çok düşük basınçlarda bile çalışabilir.
• Diyafram erozyonu veya hasarını engelleyici mekanizmaya sahiptir.
• Diyafram ve yay, vana çalışma basınç aralığına uygundur.
• Basit tasarım ve çok az parçaya sahip olduğundan vana bakımı çok kolaydır.
• Arazide geniş bağlantı yelpazesi ile farklı bağlantı olanakları sunar.
• Mafsallı flanş bağlantısı ile vanayı boru bükülmelerinden ve basınç streslerinden korur.
100 Serisi Kontrol Vanası, diyafram aktüatörlü, hidrolik prensiplerle çalışan bir kontrol vanasıdır. Ürün, basit ve sağlam bir yapıya sahip olmakla beraber mükemmel bir performans sergiler. DOĞUŞ’un otomatik kontrol vanaları dikey veya yatay pozisyonda montaja uygun olup 2″, 2V2″, 3″, 3″L, 4″ ve 6″ çaplarda üretimi yapılmaktadır. Ürün, endüstriyel cam destekli naylon malzemeden yapılmakta olup yüksek kimyasal ve kavitasyon dayanımı bulunmaktadır. Vananın gövde geçişi tamamen aynı çapta olup herhangi bir kafes, mil veya gövde omurgası bulunmaz. Bu da çok düşük basınç kayıplarına ve çok yüksek debi kapasitesine yol açar. Uzun hareket alanına sahip destekli vana klapesi, çevresel olarak desteklenmiş diyafram ve değiştirilebilir sızdırmazlık contalarına sahip 100 Serisi Kontrol Vanaları yıllarca dayanımını kaybetmez.
Yatay Flatörlü Kontrol Vanaları, değişken debiye bakmaksızın depo seviyesini sabit bir değerde tutar. Ürün, hidrolik kontrol vanaları ile mekanik flatörlü vanaların özelliklerini tek bir vanada birleştirir. Flatör ile vanayı birbirinden sökmek ve takmak oldukça kolaydır. Bu sayede mekanik flatörlü vanalarda oluşan bakım ve montaj sorunları bu Modelide bulunmaz. Flatör ile vanayı birbirinden ayırarak farklı noktalara monte etmek, kullanıcılar için büyük kolaylık sağlar.
• Depo dolumu
– Küçük hacimli depolar
– Geniş yüzey alanına sahip depolar
ÖZELLİKLER
• Şebeke basıncı ile çalışmakta olup harici enerjiye ihtiyaç duymazlar.
• Hareketli hidrolik flatöre sahiptir.
• Vana ve flatöre kolay erişim sağlar.
• Aktüatör sayesinde vanayı hattan sökmeden kolaylıkla bakım yapılabilir.
• Darbesiz vana tepkisine ve korumalı diyaframa sahiptir.
• Y gövde tasarımı sayesinde akışı fazla etkilemez ve düşük basınç kayıplarına sahiptir.
• Opsiyonel V-port klape ile düşük debilerde bile kararlı şekilde çalışır.
• Kolaylıkla hidrolik özellik eklenebilir durumdadır.
Ekstra Özellikler
• Basınç Sabitleyici
• Debi Kontrol
• Acil Durum Elektriksel Flatör
• Modülasyon Dikey Flatörü
• Elektronik Dikey Seviye Kontrol ve Basınç Sabitleme
• Ayaklı Depo Seviye Kontrol
ÇALIŞMA PRENSİBİ 1. Depo su seviyesi, vana ayar değerinin üzerine yükseliyor:
a) İğneli Vana [1], vana girişinden vana üst haznesine [2] su girişini sağlar.
b) Flatör [3], flatör pilot koluna [4] bağlıdır ve flatörün pozisyonu, vana seviye ayar değerini belirler.
c) Flatör yükselerek flatör pilotunun [5] devreye girmesine ve vana üst haznesinde basınç birikmesine yol açar.
d) Klape kapanarak depo dolumunu durdurur.
2. Depo su seviyesi, vana ayar değerinin altına iniyor:
a) Flatör düşerek, flatör pilotunun devreye girmesine ve vana üst haznesindeki basıncın tahliye edilmesine yol açar.
b) Vana açılarak depo dolumunu başlatıyor.
c) İğneli vana, kontrol vanasının kapanma hızını kontrol eder.
d) Küresel vana [6], kontrol vanasının manüel olarak kapatılmasını sağlar.
UYGULAMA Yüksek Katlı Binalarda Seviye Kontrol Sistemleri
Yüksek katlı binalar için tasarlanan su şebekeleri, oldukça farklı ihtiyaçlar gerektirebilir:
• Genellikle binaya su pompalayan tek bir hat vardır ve suyun kesilmesi kabul edilemeyecek bir durumdur.
• Depo taşması, oldukça tehlikeli ve maliyetli olabilir.
• Depolar genellikle prestijli konut veya ofislerin yakınında bulunmaktadır ve sistemin oluşturacağı gürültü ve bakım aktiviteleri hoş karşılanmamaktadır.
• Binada bulunan kullanıcıların çoğu tamamen depodaki suya bağımlıdır: İçme suyu, yangın suyu, klima sistemi, tuvalet suyu vb.
• Üst katlardaki kullanıcılar ve yangın koruma sistemi için basınç bulundurulmalı ve depo dolumu esnasında basınç düşmemelidir.
• Depo sistemleri maksimum (acil durum) tüketimine uygun yapılmakta olup, gerçek tüketim değerinden çok daha düşük olduğundan, depo su seviyesinde çok sınırlı bir değişim yaşanmaktadır.
Bu modelinin özellikleri sayesinde yukarıda belirtilen ihtiyaçların hepsi karşılanabilmektedir.
A : Yüksek kat basınç düşürücü sistemi
B : Alçak kat basınç düşürücü sistemi
C : Bodrum rezervuar seviye kontrol sistemi D : Çatı rezervuarı seviye kontrol sistemi
E : İçme suyu pompalama sistemi
F : Yangın koruma pompalama sistemi
G : Yüksek kat pompalama sistemi
Çatı Katı Depoları
Çatı katında bulunan depolarda su seviyesi, binanın bodrumunda bulunan pompaların elektriksel kontrolü ile yapılır. Bu tarz sistemlerde, depo taşmasının yaratacağı sorunlar oldukça maliyetli olacağından, sisteme hidrolik koruma eklenmesi tavsiye edilir.
Açık halde iken sisteme minimum etki yapar. Kapatıldığında ise tam sızdırmazlık sağlar. Üst katlardaki kullanıcıları veya yangın koruma sistemini öncelikli konuma getirmek ve basıncın düşmesi engellenmek isteniliyorsa, bu modelin girişine Basınç Sabitleme Vanası monte edilmesi tavsiye edilir.
Bodrum Katı Depoları
Bodrum katında bulunan depolar, kullanıcıya farklı zorluklar oluşturabilir:
• Su kesilmesi kabul edilemez.
• Depo taşması, maliyetli ekipmanlara zarar verebilir.
• Gürültü seviyesi düşük tutulmalıdır.
• Şehir şebekesindeki basınç düşük olabilir.
Modelimiz, tüm bu zorlukların üstesinden gelebilir.
Bu Modelinin yanında sisteme aşağıdaki ürünlerin de monte edilmesini tavsiye eder:
[1 ] Pislik Tutucu: Pisliklerin sisteme girerek vanayı etkisiz hale getirmesine engel olur.
[2] 730-65 Basınç Sabitleme Vanası: Aşağı katlarda bulunan tüketicilerin kullandığı basıncın, şebeke basıncının altına düşmesini önler ve elektriksel koruma sağlar.
[3] 750-66-B Paralel Hat Vanası: Su girişinin kesintisiz olmasını sağlar.
[4] Flatör Montajı: Tank dışına montajı olanaklı kılar.
• Her çeşit pompa istasyonlarında, darbenin oluşturacağı zararları engeller:
– Booster ve derin kuyu pompaları, sabit ve değişken hızlı pompalar
• Tüm dağıtım şebekelerinde darbenin oluşturacağı zararları engeller:
– Belediye, yüksek katlı bina, kanalizasyon, HVAC (Isıtma/Soğutma), tarımsal sulama şebekeleri
– Bakımı ve ulaşılması zor, eski şebekeler
ÖZELLİKLER
• Denge tanklarının yerine kullanılabilir.
• Şebeke basıncı ile çalışmakta olup harici enerjiye ihtiyaç duymazlar.
• Aktüatör sayesinde vanayı hattan sökmeden kolaylıkla bakım yapılabilir özelliktedir.
• Darbesiz vana tepkisine ve çift hazneli tasarımı sayesinde korumalı diyaframa sahiptir.
• Tam sızdırmazlık sağlar.
• Ayar değiştirmeden manüel test imkanı verir.
Ekstra Özellikler
• Selenoid Kontrol
• Diyafram Hissetmeli (Atık su için)
• Hızlı Tahliye – Relief Vana
ÇALIŞMA PRENSİBİ 1. Pompa, herhangi bir nedenden dolayı aniden ka panarak şebekede şiddetli basınç düşümüne sebep olur. Şebeke üzerinde ilerlemesine devam eden su kütlesi, devinimini kaybederek 4 Mach’a kadar ulaşabilen bir hızla pompaya doğru geri dönüş yapar. Hiçbir hızlı tahliye vanası (Relief), bu çapta bir darbeyi önleyecek kadar hızlı tepki veremez. Dolayısıyla, bu gibi durum larda kullanılmaktadır:
a) Düşük Basınç Pilotu [1], şebekedeki basınç düşümü nü hissederek açılır ve vananın üst haznesini boşal tır.
b) Kontrol vanası açılarak su kütlesi geri dönüşe geç meden tahliyeye hazır olur.
c) Yüksek basınç dalgası, açık olan kontrol vanasından tahliye edilir ve sistem korunur.
d) Eğer tahliye miktarı yeterli değilse, daha önceden ayar değeri kullanıcı tarafından belirlenmiş olan Yüksek Basınç Pilotu [2] devreye girerek vanayı da ha da fazla açar.
2. Darbe koşulları geçer ve şebeke parametreleri normal seviyelere iner:
a) Her iki pilot da kapanarak vananın kapanmasına yol açar. Kapanma esnasında şebeke basıncı isteni lenden yüksek bir değere çıkarsa, Yüksek Basınç Pi lotu devreye girerek kapanmayı durdurur ve basın cın yükselmesini önler.
b) Debi Sınırlama Mili [3], tahliye debisini limitleyerek kütle ayrılmasını engeller.
c) Küresel Vana [4], çalışma ve hissetme hatlarının se çilmesine yardımcı olur. (Hattın, ana çıkış hattından veya vana girişinden seçilmesi tavsiye edilir.)
Korumasız ve Korumalı Pompa İstasyonunda Darbe
Pompanın ani kapanması, basıncın aniden düşmesine ve su kütlesinin hatta yol almaya devam etmesine yol açar. Fakat bir süre sonra bu kütle devinimini kaybederek pompaya doğru geri döner ve hızı 4 Mach’a (Deniz seviyesinde, latm basınçta ve 10°C hava sıcaklığında 1 Mach = 1.226,5 km/sa) kadar ulaşabilen bir basınç dalgası yaratır. Böyle bir darbeyi önlemek için önceden tedbir alınması gerekir. DOĞUŞ Darbe Önleme Vanaları, pompa kapanmasının yarattığı basınç düşümünü hissederek açılır. Böylece darbe pompaya ulaşmadan önce vana açık konuma gelir. Basınç dalgası vanaya ulaştığında ise şebekeden tahliye edilerek sistem korunur.
UYGULAMA Bu sistemde, pompa istasyonu şebekeye bir kollektör yoluyla pompalama yapmaktadır. Böyle bir şebekede Darbe Önleme Vanası aşağıdaki durumların oluşmasına yol açar:
• Elektrik kesilmesi durumunda oluşan darbenin yaratacağı zararların önlenmesi
• Çalışan pompaları değiştirirken oluşan darbenin yaratacağı zararların önlenmesi
• Pilot ayarına uygun, dengeli kapanma
Not: Darbe analizi, tahliye hattında serbest akış olduğunu var sayar. Eğer hat basınçlı ise vana çap seçimi ve ayarlar bu konu gözönünde bulundurularak yapılmalıdır.
Doğuş Darbe Analiz Programı
Sistemde darbe oluşumu, birçok parametrenin etkisiyle olabilir: debi, pompalama sistemi, ana hattın karakteristiği vb. Gelişmiş matematiksel bilgisayar programlarının desteği ile tecrübeli mühendisleri, istenilen analizi gerçekleştirerek darbe oluşumunun zararlarını önleyebilir.
Ana hat
– Hat profili
– İÇ Çap
– Uzunluk – Malzeme
– Et kalınlığı
Pompalar
– Pompa Eğrileri
– Aynı anda çalışan pompa sayısı
– Kullanılan çekvalf cinsi
Sistem
– Maksimum debi
– Maksimum ve minimum rezervuar seviyeleri
Darbe analizine göre, koruma olmayan bir sistem,
• —50 bar basınç (maksimum basınç eğrisine bakınız)
• Vakum koşulları (minimum basınç eğrisine bakınız) ile karşılaşmaktadır.
Simüle edilmiş darbe önlemesi, aşağıda belirtilen önlemlerin alınması gerektiğini belirtmiştir:
• Pompa istasyonuna paralel olarak monte edilmiş iki adet 735-M Vanası
• Boru hattı üzerine dağıtılmış beş adet Darbesiz Hava Tahliye ve Vakum Vanası
Tam koruma ile, simülasyona göre, şebekede herhangi bir darbe oluşmamakta ve oldukça düşük bir vakum oluşmaktadır
• Maksimum —38 bar basınç (maksimum basınç eğrisine bakınız)
• Zararsız vakum (minimum basınç eğrisine bakınız)
Tüm boru hatları vakum durumunda hava emmek, basınç oluştuğunda hava tahliye etmek için vantuz gerektirmektedir. Vantuzların boyutları, tipleri ve monte edildikleri noktalar, darbe önleme hesaplarına göre yapılmalıdır.
Hızlı Tahliye (Relief) Vanaları, şebekede oluşan ani basınç yükselmelerinde hızlı bir şekilde açılarak aşırı basıncı tahliye eder ve şebekeyi korur. Ürün, basınç yükselmesinde tam olarak açılıp, sistem değerleri normal seviyeye indiğinde sızdırmaz bir şekilde kapanır.
• Ani basınç yükselmelerini önleme
• Sistemde arıza olduğunu belirtme
• Filtre sistemlerinde patlamaları önleme
• Sıcaklığa bağlı genleşme sonucu oluşan aşırı basınç yükselmelerini önleme
• Sistem bakım maliyetlerini azaltma
ÖZELLİKLER
• Uzun ömürlü, bozulmayan pilot ayarına sahiptir.
• Geniş ayar yelpazesine sahiptir.
• Hassas ayar değerlerine sahiptir.
• Ayar değerinde minimum titreşim gösterir.
• Dengeli klape sayesinde yüksek basınç tahliyesi kapasitelerine sahiptir.
• Şebeke basıncı ile çalışmakta olup harici enerjiye ihtiyaç duymazlar.
• Aktüatör sayesinde vanayı hattan sökmeden kolaylıkla bakım yapılabilir.
• Darbesiz vana tepkisine ve çift hazneli tasarımı sayesinde korumalı diyaframa sahiptir.
• Tam sızdırmazlık sağlar.
• Ayar değiştirmeden manüel test imkanı verir.
ÇALIŞMA PRENSİBİ
1. Şebeke basıncı, pilot ile tanımlanan değerin altına iner:
a) İğneli Vana [3], vananın üst haznesine [1] su girişini sağlar ve pilot [2], vananın giriş basıncını hisseder.
b) Pilot, sürekli olarak şebekeden basınç temin ederek üst haznedeki basıncın sabit kalmasına yol açar.
c) Üst haznedeki basınç, diyaframı aşağı yönde iter ve tam sızdırmazlık sağlar.
2. Şebeke basıncı, pilot ile tanımlanan değerin üzerine çıkar:
a) Pilot, yüksek basıncı hissederek vananın üst haznesinde birikmiş olan basıncı tahliye eder.
b) Kontrol vanası, hızlı bir şekilde tepki vererek tam olarak açılır ve sistemdeki aşırı basıncı tahliye eder.
c) Şebeke basıncı, pilot değerinin altına indiğinde pilot kapanarak üst haznedeki basıncın yükselmesine sebep olur.
d) Vana, tam sızdırmazlık sağlar.
UYGULAMA Basınç Düşürme İstasyonunda Güvenlik Tahliyesi
Bu Model, sistemi aşağıda belirtilen durumlardan korur:
• Ani basınç yükselmeleri
• Farklı kaynakların yol açtığı aşırı basınçlar
• Diğer sistem elemanlarının arızalanması sonucu oluşan tehlikeler
• Statik durumda basınç düşürücü vanaların su sızdırması
Filtre Sistemlerinde Güvenlik Tahliyesi
Geniş yüzey alanları dolayısıyla filtre tankları, ani basınç yükselmelerine karşı en hassas durumdaki elemanlardır.
Bu Model, filtre tanklarını aşağıda belirtilen durum lardan korur:
• Filtreleme sonunda oluşan ani basınç yükselmesi
• Talepteki azalma sonucu oluşan ani basınç yükselmesi
• Filtreleme elemanının tıkanması sonucu oluşan basınç yükselmesi
• Geri-yıkama esnasında, debi yönünün değişmesine bağlı basınç yükselmesi
