Pompa Kontrol Vanaları, pompa başlatma ve kapatma sonucu oluşan ani debi değişimlerini önleyerek pompa, boru hattı ve diğer sistem elemanlarını korur. “Aktif Çekvalf” özelliği ise, darbenin oluşturacağı zararları önlemek yerine, şebekede darbe oluşumunu önleyen bir özelliktir.
• Pompa açma ve kapama etkilerini önler:
– Tek sabit hızlı pompa
– Sabit hızlı pompa grubu (ekleme ve değiştirme) – Değişken hızlı pompa grubu (ekleme)
ÖZELLİKLER
• Şebeke basıncı ile çalışmakta olup harici enerjiye ihtiyaç duymazlar.
• Selenoid kontrollü olup düşük enerji tüketirler ve oldukça az kabloya ihtiyaç duyarlar.
• Yaylı çekvalf olarak da kullanılabilirler.
• Aktüatör sayesinde vanayı hattan sökmeden kolaylıkla bakım yapılabilir.
• Darbesiz vana tepkisine ve korumalı diyaframa sahiptir.
• Y gövde tasarımı sayesinde akışı fazla etkilemez ve düşük basınç kayıplarına sahiptir.
• Opsiyonel V-port klape ile düşük debilerde bile sabit bir şekilde çalışır.
• Kolaylıkla hidrolik özellik eklenebilir durumdadır.
Ekstra Özellikler
• Basınç Düşürücü
• Debi Kontrol
• Pompa Sürkülasyon Kontrol
• Derin Kuyu Elektrik Pompa Kontrol
• Tam Güç açma ve Kapanma
• Elektronik Kontrol
• Basınç Sabitleyici ve Basınç Düşürücü
ÇALIŞMA PRENSİBİ
1. Pompa, kullanıcı tarafından çalıştırılır:
a) Elektriklenmemiş solenoid [1], vana üst haznesini [2] vana çıkışı na bağlıyor.
b) Giriş basıncı yükselerek vana klapesine yukarı yönde kuvvet uygu luyor.
c) Vana üst haznesindeki basınç, vana çıkışına tahliye ediliyor ve va na yavaş bir şekilde açılıyor.
2. Pompa, kullanıcı tarafından kapatılır:
a) Standart bir çekvalf kullanılan sistemlerde, kapatma komutu direkt olarak pompaya gider ve sistemde ani kapanmaya yol açar.
b) Fakat aktif çekvalfli sistemlerde kapatma komutu kontrolörüne [3] gider ve bu ünite, kontrol vanasının selenoidini elektriklendirir.
c) Selenoid, vana üst haznesini basınçlandırır ve vananın yavaş bir şekilde kapanmasını sağlar.
d) İndikatör çubuğu [4] aşağı inerek limit switch’i [5] aktive eder.
e) Limit switch, kontrolöre pompayı kapatması için sinyal gönderir ve sistemin aniden kapanmasını önler.
f) Sistem parametreleri normal koşullara döndüğünde, kontrolör selenoidin elektriğini keser ve limit switchi bir sonraki komut için sıfırlar.
3. Elektrik kesilmesi halinde:
a) Giriş basıncı düşerek, diyafram [6] ile klapenin [7] dengelenmesini sağlar.
b) Yay [8], klapeyi aşağı yönde iter ve akış yön değiştirmeden vanayı kapatır.
c) Çekvalf [9], çıkış basıncının üst hazneye girmesini sağlarken, diğer çekvalf [10] basıncı üst haznede hapseder. Böylece vana, bir son raki durum için sıfırlanmış olur.
UYGULAMA Bu sistemde, pompa istasyonu şebekeye bir kollektör yoluyla pompalama yapmaktadır. Her bir pompa çıkışına monte edilen Pompa Kontrol Vanası, aşağıdaki durumların oluşmasına yol açar:
• Darbenin oluşturacağı zararları önlemek yerine, darbenin oluşmasının önlenmesi
• Darbesiz pompa açma ve kapama yapılması
• Çalışan pompaları değiştirirken darbe oluşmasının önlenmesi
• Değişken hızlı pompayı geciktirerek sabit hızlı ilave pompanın açılıp kapanmasına tepki vermesini sağlaması.
Pompa Sirkülasyon ve Basınç Sabitleme Vanası
Pompa Sirkülasyon ve Basınç Sabitleme Vanası, ana hatta paralel bağlanarak standart pompa istasyonlarına “aktif çekvalf” özelliği kazandırır. Ürün,
• Ana hat çapına uygun büyüklükte bir kontrol vanasının mevcut olmadığı veya çok maliyetli olduğu büyük çaplı boru hatlarında,
• Mekanik çekvalfe sahip eski sistemlerde,
• Sistem tasarımının mekanik çekvalf gerektirdiği durumlarda kullanılmaya uygundur.
Pompa başlama ve kapanma durumları esnasında , sıfırdan %100’e kadar tüm pompa çıkış debisini emme rezervuarına sirküle edebilir. Böylelikle pompa çıkış basıncı sabit tutulur ve bu sayede standart mekanik çekvalfin yavaşça açılıp kapanarak şebekede darbe oluşmasını önlemiş olur:
• Pompa açıldığında, kontrol vanası yavaşça kapanarak mekanik çekvalf giriş basıncını arttırır.
• Pompa kapanmadan önce, kontrol vanası yavaşça açılarak mekanik çekvalf giriş basıncını düşürür. Tam bir yönetim için, tüm sistem elemanlarının koordinasyonunu sağlayan bir kontrolör gerekmektedir.
100 Serisi Kontrol Vanaları, kontrol vanalarının gerçekleştirdiği birçok fonksiyonu;
• Plastik gövdede korozyonsuz olarak,
• Düşük basınç kayıplarında,
• Yüksek debilerde,
gerçekleştirebilmektedir.
ÖZELLİKLER
Tasarımından dolayı DOĞUŞ 100 Serisi Kontrol Vanaları;
• Darbesiz kapanma özelliğine sahiptir.
• Hassas ve dengeli regülasyon sağlar.
• Çok düşük basınçlarda bile çalışabilir.
• Diyafram erozyonu veya hasarını engelleyici mekanizmaya sahiptir.
• Diyafram ve yay, vana çalışma basınç aralığına uygundur.
• Basit tasarım ve çok az parçaya sahip olduğundan vana bakımı çok kolaydır.
• Arazide geniş bağlantı yelpazesi ile farklı bağlantı olanakları sunar.
• Mafsallı flanş bağlantısı ile vanayı boru bükülmelerinden ve basınç streslerinden korur.
100 Serisi Kontrol Vanası, diyafram aktüatörlü, hidrolik prensiplerle çalışan bir kontrol vanasıdır. Ürün, basit ve sağlam bir yapıya sahip olmakla beraber mükemmel bir performans sergiler. DOĞUŞ’un otomatik kontrol vanaları dikey veya yatay pozisyonda montaja uygun olup 2″, 2V2″, 3″, 3″L, 4″ ve 6″ çaplarda üretimi yapılmaktadır. Ürün, endüstriyel cam destekli naylon malzemeden yapılmakta olup yüksek kimyasal ve kavitasyon dayanımı bulunmaktadır. Vananın gövde geçişi tamamen aynı çapta olup herhangi bir kafes, mil veya gövde omurgası bulunmaz. Bu da çok düşük basınç kayıplarına ve çok yüksek debi kapasitesine yol açar. Uzun hareket alanına sahip destekli vana klapesi, çevresel olarak desteklenmiş diyafram ve değiştirilebilir sızdırmazlık contalarına sahip 100 Serisi Kontrol Vanaları yıllarca dayanımını kaybetmez.
Otomatik Delüj Vanaları tek bir ana fonksiyon gerçekleştirmek için tasarlanmıştır;
• Söndürücü akışkanı otomatik olarak sisteme vermek,
– Otomatik sprey veya köpük sistemleri,
– Su perdesi sistemleri,
– Alışveriş merkezleri ve kamusal binalar,
– Yanıcı malzemeler ve gaz dolum istasyonları,
– Tüneller ve demiryolu tünelleri,
– Santraller ve transformatörler,
– Havaalanları,
– Petrokimyasal tesisler.
ÖZELLİKLER
• Pnömatik aktüatörlü kullanılabilir – PORV.
• Hareketli tek bir parçaya sahip olup bakım gerektirmez.
• Az malzeme ile üretilmektedir, dolayısıyla maliyeti düşüktür.
• Akışkan geçişini etkilemez.
• Tek parça diyafram ve klape grubu sayesinde, vanayı hattan sökmeden kolaylıkla bakım yapılabilir.
• Mükemmel dengelenmiş diyaframı sayesinde diyafram hasarları ve kararsız çalışmanın önüne geçilmiştir.
Otomatik Delüj Vanaları elastomer yataklı glob vanalarıdır ve diyaframlı bir aktüatöre sahiptir. Ürün, dikey veya yatay konumlarda monte edilebilmekte ve 2″ten 12″ çapa (DN50 – DN300) kadar üretilebilmektedir. Delüj Vanalarında, kontrol haznesinde bulunan basınçlı su, vanayı sızdırmaz bir şekilde kapalı tutmaktadır. Herhangi bir alarm durumunda basınç, kontrol haznesinden tahliye edilir ve klape açılarak akışkanın vanadan geçmesine izin verir. Vana gövdesinde, akışı bozacak kesit alanında kısılma, omurga, kafes veya mil yoktur. Tüm bu parçaların yerine vananın iç tasarımında gelişmiş kauçuk malzemeden üretilmiş, esnekliği sağlayan fiber destekli elastomer diyafram bulunmaktadır. Böylelikle, radyal klapeye vulkanize edilmiş diyafram tam sızdırmazlık sağlar. Elastomer klape, dikkatli bir şekilde dengelenmiş olup, tüm çevresi desteklenmiştir. Bunun sonucunda klapeye aşırı yük binmez ve elastomer korunmuş olur. Kısacası, vananın ömrü uzar ve kontrollü bir çalışma sağlanır. Ayrıca klape, vana sistemden demonte edilmeden vanadan kolaylıkla sökülebilir.
Hızlı Tahliye (Relief) Vanaları, şebekede oluşan ani basınç yükselmelerinde hızlı bir şekilde açılarak aşırı basıncı tahliye eder ve şebekeyi korur. Ürün, basınç yükselmesinde tam olarak açılıp, sistem değerleri normal seviyeye indiğinde sızdırmaz bir şekilde kapanır.
• Ani basınç yükselmelerini önleme
• Sistemde arıza olduğunu belirtme
• Filtre sistemlerinde patlamaları önleme
• Sıcaklığa bağlı genleşme sonucu oluşan aşırı basınç yükselmelerini önleme
• Sistem bakım maliyetlerini azaltma
ÖZELLİKLER
• Uzun ömürlü, bozulmayan pilot ayarına sahiptir.
• Geniş ayar yelpazesine sahiptir.
• Hassas ayar değerlerine sahiptir.
• Ayar değerinde minimum titreşim gösterir.
• Dengeli klape sayesinde yüksek basınç tahliyesi kapasitelerine sahiptir.
• Şebeke basıncı ile çalışmakta olup harici enerjiye ihtiyaç duymazlar.
• Aktüatör sayesinde vanayı hattan sökmeden kolaylıkla bakım yapılabilir.
• Darbesiz vana tepkisine ve çift hazneli tasarımı sayesinde korumalı diyaframa sahiptir.
• Tam sızdırmazlık sağlar.
• Ayar değiştirmeden manüel test imkanı verir.
ÇALIŞMA PRENSİBİ
1. Şebeke basıncı, pilot ile tanımlanan değerin altına iner:
a) İğneli Vana [3], vananın üst haznesine [1] su girişini sağlar ve pilot [2], vananın giriş basıncını hisseder.
b) Pilot, sürekli olarak şebekeden basınç temin ederek üst haznedeki basıncın sabit kalmasına yol açar.
c) Üst haznedeki basınç, diyaframı aşağı yönde iter ve tam sızdırmazlık sağlar.
2. Şebeke basıncı, pilot ile tanımlanan değerin üzerine çıkar:
a) Pilot, yüksek basıncı hissederek vananın üst haznesinde birikmiş olan basıncı tahliye eder.
b) Kontrol vanası, hızlı bir şekilde tepki vererek tam olarak açılır ve sistemdeki aşırı basıncı tahliye eder.
c) Şebeke basıncı, pilot değerinin altına indiğinde pilot kapanarak üst haznedeki basıncın yükselmesine sebep olur.
d) Vana, tam sızdırmazlık sağlar.
UYGULAMA Basınç Düşürme İstasyonunda Güvenlik Tahliyesi
Bu Model, sistemi aşağıda belirtilen durumlardan korur:
• Ani basınç yükselmeleri
• Farklı kaynakların yol açtığı aşırı basınçlar
• Diğer sistem elemanlarının arızalanması sonucu oluşan tehlikeler
• Statik durumda basınç düşürücü vanaların su sızdırması
Filtre Sistemlerinde Güvenlik Tahliyesi
Geniş yüzey alanları dolayısıyla filtre tankları, ani basınç yükselmelerine karşı en hassas durumdaki elemanlardır.
Bu Model, filtre tanklarını aşağıda belirtilen durum lardan korur:
• Filtreleme sonunda oluşan ani basınç yükselmesi
• Talepteki azalma sonucu oluşan ani basınç yükselmesi
• Filtreleme elemanının tıkanması sonucu oluşan basınç yükselmesi
• Geri-yıkama esnasında, debi yönünün değişmesine bağlı basınç yükselmesi
Basınç Sabitleme / Relief Vanaları, su dağıtım şebekelerini ve pompa istasyonlarını iki aşırı duruma karşı korur:
• Hatta paralel olarak monte edildiğinde, aşırı basıncı tahliye ederek şebekeyi korur.
• Hat üzerinde yerleştirildiğinde, minimum giriş basıncını koruyarak farklı basınç bölgelerini önemine göre sınıflandırır, boru hattının boşalmasını önler ve pompaya aşırı yük binmesine engel olur.
• Farklı basınç bölgelerini önem sırasına göre sınıflandırma
• Boru hattını kontrollü bir şekilde doldurmayı garanti etme
• Boru hattının boşalmasını engelleme
• Pompaya aşırı yük binmesini ve kavitasyon sorununu önleme
• Debinin, minimum pompa debisinin altına düşmesini önleme
• Şebekeyi aşırı basınçlardan koruma
ÖZELLİKLER
• Dengeli klape sayesinde yüksek basınç tahliyesi kapasitelerine sahiptir.
• Şebeke basıncı ile çalışmakta olup harici enerjiye ihtiyaç duymazlar.
• Aktüatör sayesinde vanayı hattan sökmeden kolaylıkla bakım yapılabilir.
• Darbesiz vana tepkisine ve korumalı diyaframa sahiptir.
• Y gövde tasarımı sayesinde akışı fazla etkilemez ve düşük basınç kayıplarına sahiptir.
• Opsiyonel V-port klape ile düşük debilerde bile kararlı şekilde çalışır.
Ekstra Özellikler
• Selenoid Kontrol
• Çekvalf Özelliği
• Hassas Pilot
• Seviye Kontrol ve Basınç Sabitleme Vanası
• Pompa Kontrol ve Basınç Sabitleme Vanası
• Pompa Sirkülasyon ve Basınç Sabitleme Vanası
• Elektrikli Çok Seviyeli Ayar Seçmeli
• Hassas Hidrolik Pozisyonlu
• Elektronik Basınç Sabitleme Vanası
• Basınç Sabitleyici ve Düşürücü Vana
ÇALIŞMA PRENSİBİ 1. Vana giriş basıncı, pilot ile tanımlanan değerin altına iner:
a) İğneli Vana [1], vananın üst haznesine [2] su girişini sağlar ve pilot [3], vananın giriş basıncını hisseder.
b) Pilot, şebekedeki basınç düşümünü hissederek harekete geçer ve vananın üst haznesindeki basıncın yükselmesine neden olur.
c) Üst haznede yükselen basınç, diyaframı aşağı yönde iter ve vananın giriş basıncını pilot ile tanımlanan değere yükseltir.
2. Vana giriş basıncı, pilot ile tanımlanan değerin üzerine çıkar:
a) Pilot, yüksek giriş basıncını hissederek vananın üst haznesinde birikmiş olan basıncı tahliye eder.
b) Kontrol vanası açılarak, vana giriş basıncının pilot değerinin altına inmesine yol açar.
c) Küresel Vana [4], ana kontrol vanasının manüel olarak kapanmasını sağlar.
UYGULAMA Pompaya Aşırı Yük Binmesini Önleme ve Kavitasyon Koruması
Vana, pompa çıkış basıncını sabitleyerek pompaya aşırı yük binmesini önler ve aşırı talep nedeniyle oluşan kavitasyon sorununu engeller. Pilotun hissetme girişi, pompa emiş hattına bağlandığında ise dönüşüp pompa emiş basıncını sabitleyen bir ürün haline gelir. Pompa emiş basıncının değişkenlik gösterdiği sistemlerde ise, pompa diferansiyel basıncını sabitleyerek pompa debisini limitlemek için kullanılır.
Basınç Bölgelerini Önemine Göre Sınıflandırma
Bu uygulamalar genellikle cazibeli sistemlerde kullanılır. Vana, alçak kotlardaki tüketimin fazla olduğu durumlarda, yüksek kotlarda bulunan bölgeleri, alçak kot- lardakilere göre daha önemli bir bölge olarak sınıflandırır. Böylece yüksek kotlardaki kullanıcılara su verilememesini engeller. Bu ürüne, basınç sabitleme özelliğinin yanında basınç düşürücü fonksiyonu da eklenerek Düşürme Vanası elde edilir. Böylelikle, talebin düşük olduğu durumlarda da alçak kotlardaki kullanıcılar, yüksek basınçtan korunmuş olur.
Boru Hattı Boşalması Önlenmesi
Boru hattının boşalması, su dağıtım şebekelerinde büyük bir sorun oluşturmaktadır. Aşağı eğimli hat boşalmasını önlemek için vananın pilot ayarı, sistemin en üst noktası ile vana arasındaki kot farkından dolayı oluşan basınç değerinin çok az üzerine ayarlanır. Böylelikle pompa çalışıp sisteme A basıncı uyguladığında, vana tamamen açılır. Pompa kapatıldığında ise basınç, pilot değerinin altına düşer. Böylece vana kapanarak hattın boşalmasını önler. Bir rezervuarın bulunduğu cazibeli sistemlerde ise rezervuarın sisteme uyguladığı B basıncı oldukça düşüktür. Ayrıca bu basınç, boru hattındaki sürtünme kuvveti dolayısıyla daha da düşmektedir. Dolayısıyla standart 730 Modeli, bu basınç değişimini hissedemeyebilir. Böyle durumlarda, oldukça düşük basınç kaybına sahip, hassaslığı ve ölçümü çok yüksek olan Hidrolik Pozisyonlu Basınç Sabitleme Vanası kullanılır.
Minimum Pompa Debisini Koruma
Vana, düşük talep durumunda yüksek pompa çıkışı dolayısıyla oluşan aşırı basıncı şebekeden tahliye eder. Sabit bir pompa çıkış basıncı elde etmek için, pompa çıkış debisi ile tüketim arasındaki fark, pompa emiş rezervuarına sirküle edilir.
Sirkülasyon vanaları, üzerlerindeki AP’nin ve su geçiş hızının çok yüksek olması ve çıkışlarındaki basıncın çok düşük olmasından dolayı ciddi kavitasyon problemlerine maruz kalırlar. Vanalar, bu koşullarda genellikle çok kısa süreli çalışmakta ise bile kavitasyon, vananın ömrünü azaltabilir. Bu sorunu çözmek için kavitasyon dayanımlı malzemeler, çıkış orifisi ve girişte bir basınç düşürücü vana kullanılabilir. Ayrıca bu gibi durumlarda sirkülasyon vanasının çapı da yükseltilebilir.
